Türkiye’nin inovatif aşı adayı DSÖ listesine girdi

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında çalışmaları süren ve en yenilikçi aşı yöntemlerinden biri kabul edilen virüs benzeri parçacıklara dayalı (VLP) aşı çalışmasının, insan denemelerine geçen dünyadaki 4’ncü aşı adayı olduğunu ve Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) listesine girmeyi başardığını bildirdi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Kovid-19 Türkiye sınırlarına girmeden önce ilgili kuruluşu TÜBİTAK çatısı altında bilim insanlarını bir araya getiren Bakanlık, virüsle mücadele edebilecek aşı ve ilaç geliştirme çalışmalarını koordine etmeye başladı. Oluşturulan TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu kapsamında 8’i aşı, 9’u ilaç olmak üzere 17 proje üzerinde çalışmalar yoğunlaştı.

Platform bünyesinde inovatif bir yöntem olarak kabul edilen VLP temelli aşı çalışması da başlatıldı. ODTÜ’den Prof. Dr. Mayda Gürsel ile Bilkent Üniversitesinden İhsan Gürsel çiftinin ortak projesiyle geliştirilmeye başlanan aşı adayı, virüsün enfeksiyon yapmayan bir şeklini taklit etme prensibine dayanıyor. Tüm dünyada yenilikçi bir aşı yöntemi kabul edilen virüs benzeri parçacıklara dayalı aşı çalışmasından sevindirici haber geldi.

Dünyada sayılı, TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu kapsamında ise tek VLP teknolojisiyle geliştirilen aşı çalışması, 27 Mart’ta Faz 1 aşamasına geçti. Aşı adayı, 30 Mart’ta da DSÖ’nün Kovid-19 aşı adayları listesinde yer alarak dünyada bu türde klinik aşamaya geçen 4’üncü aşı adayı oldu.

“O an” paylaşıldı

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, sosyal medya hesabından 27 Mart’ta sabah 08.00’de Ankara Onkoloji Hastanesinde Faz-1 çalışmaları öncesinde çekilen TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın da aralarında olduğu bilim insanlarının fotoğrafını paylaştı.

Varank, sosyal medya mesajında fotoğrafların yanı sıra “Tarih: 27 Mart 2021, Yer: Ankara Onkoloji Hastanesi. TÜBİTAK COVID-19 Türkiye Platformu aşı çalışmalarından ilki Faz-1 insan denemelerine başladı. Mayda ve İhsan Hocamızın geliştirdiği aşı, DSÖ listesinde yerini alarak dünyada klinik aşamaya geçen 4. VLP aşı adayı oldu.” ifadelerine yer verdi.

“Etki potansiyeli yüksek”

Bakan Varank, ayrıca yaptığı yazılı açıklamada, VLP temelli aşıların oldukça yenilikçi bir yöntem olduğunu belirtti.

Farklı alanlarda kullanılan bu aşıların protein tabanlı olmaları nedeniyle etki potansiyellerinin yüksek olduğunu vurgulayan Varank, “Mayda ve İhsan Gürsel hocalarımızın çalışması, dünyada VLP aşı adayları arasında klinik aşamaya geçen 4’üncü aşı adayı oldu. Böylece Dünya Sağlık Örgütünün listesine girmeyi başardı.” ifadesini kullandı.

Varank, Mayda ve İhsan Gürsel hocaların çalışmalarını yerinde görmek amacıyla ocak ayında Nobel İlaç’ın TÜBİTAK Marmara Teknokent’teki (MARTEK) Biyoteknolojik İlaç Tesisini ziyaret ettiğini anımsatarak, “Burada ilk etapta gerekli altyapı oluşturuldu. Faz aşamaları başarıyla tamamlanırsa 50 milyon dozluk kapasiteye sahip üretim tesisi hazır.” bilgisini paylaştı.

Bağışıklık tepkisi oluşturuyor

VLP tipi aşılarda, geliştirilen virüs benzeri parçacıklar, virüsü enfeksiyon oluşturmayacak bir şekilde taklit ediyor. Bu parçacıklar bağışıklık tepkisi uyandırırken hastalığa da neden olmuyor.

Geliştirilen aşı adayının başka bir özelliği ise diğer VLP aşılarından farkı olarak bu platformda virüsün 4 yapısal proteini de aşı antijeni olarak kullanılıyor. Bu yönüyle de dünyada klinik faza giren bir aşı adayı bulunmuyor.